ในยุคที่เทคโนโลยีสื่อสารมีมากขึ้น วิถีชีวิตของเด็กรุ่นใหม่ก็เปลี่ยนไป ใช้สื่อสังคมออนไลน์มากขึ้นทั้งดูการ์ตูน เล่นเกม ไอแพด แท็บเล็ต สมาร์ทโฟน เป็นต้น ต่างกับเด็กยุคก่อนที่มักชวนเพื่อน ๆ เล่นสนุกสนาน ร้องรำทำเพลง มีความสุข ได้ออกกำลังกายในขณะเล่น เด็ก ๆ สมัยนั้นจึงมีรูปร่างและสุขภาพที่สมบูรณ์แข็งแรงสมวัย
ซึ่งการละเล่นพื้นบ้านเหล่านั้นมีอะไรบ้างนำไปแนะนำให้ลูกหลานรู้จักได้เลย
– การละเล่นพื้นบ้าน ที่เด็กรุ่นใหม่ไม่ค่อยรู้จัก
1. ม้าก้านกล้วย เนื่องจากสภาพแวดล้อมของแต่ละพื้นที่สามารถปลูกกล้วยได้ ใบกล้วยจึงถูกนำมาใช้งานได้หลากหลาย ซึ่งหนึ่งในนั้นคือใช้เป็นของเล่นสำหรับเด็ก โดยนำมาทำให้เป็นเหมือนม้าให้เด็กขี่วิ่งไล่กัน หรือทำเป็นดาบ ปืน มาต่อสู้กันก็ได้
2. ซ่อนหา กติกาคือต้องมีผู้หา ส่วนที่เหลือจะเป็นผู้ซ่อน เมื่อผู้หานับเลขตามที่กำหนดจนครบ ก็จะออกตามหาผู้ซ่อน โดยมีการกำหนดเขตเอาไว้ไม่ให้กว้างจนเกินไป แม้ว่าในปัจจุบันจะมีให้เห็นอยู่บ้างแต่เริ่มน้อยลงไปจนอาจจะไม่มีให้เห็นอีกต่อไปในอนาคต
3. หมากเก็บ เกมเก็บก้อนกรวดที่ผู้หญิงเล่นได้ผู้ชายเล่นดี วิธีเล่นคือการโยนกรวดหลักแล้วเก็บก้อนกวาดที่เหลือบนพื้นตามจำนวนที่กำหนดและรับกรวดที่โยนนั้นให้ได้ก่อนที่จะตกลงพื้น ซึ่งกติกาการเล่นของแต่ละพื้นที่แตกต่างกันออกไปแต่ส่วนใหญ่แล้วรูปแบบการเล่นจะไม่ต่างกันมากนัก
4. รีรีข้าวสาร การละเล่นพื้นบ้านในวัยเด็กของคนส่วนใหญ่ เนื้อเพลง “รีรีข้าวสาร สองทะนานข้าวเปลือก…” อาจจะยังคงก้องอยู่ในหู กติกาการเล่นต้องมีผู้เล่นสองคนหันหน้าและเอามือประสานกันไว้ทำเป็นซุ้ม ส่วนผู้เล่นคนอื่น ๆ เดินต่อแถวจับเอวกันไว้พร้อมกับร้องเพลงไปด้วย พอถึงประโยค คอยพานคนข้างหลังไว้ คนที่เป็นซุ้มจะลดมือลงไม่ให้ผู้เล่นผ่านไปได้ เป็นการคัดออก ทำต่อไปเรื่อย ๆ จนครบทุกคน
5. มอญซ่อนผ้า เป็นความสนุกในวัยเด็กที่ต้องลุ้นต้องเชียร์ตลอดเวลา ผู้เล่นที่รับบทเป็นมอญต้องซ่อนผ้าเอาไว้ข้างหลังตัวเอง ในขณะที่ผู้เล่นคนอื่นนั่งล้มวงกันเอาไว้โดยร้องเพลงไปด้วย เมื่อมอญวางผ้าไว้ที่ใครคนนั้นจะกลายเป็นมอญทันที ต้องรีบวิ่งเอาผ้าไปตีมอญให้ได้ก่อนที่จะมานั่งที่ของตัวเอง
6. เดินกะลา โดยผู้เล่นจะนำกะลามะพร้าวที่ผ่าครึ่ง ร้อยเชือกแล้วขึ้นเหยียบโดยใช้นิ้วคีบเชือกแล้วเดิน แม้ว่าจะเป็นการละเล่นง่าย ๆ แต่เด็ก ๆ ในสมัยนั้นมักจะแข่งขันหากใครเดินถึงเส้นชัยก่อนเป็นผู้ชนะ ทำให้การละเล่นมีความสนุกสนานขึ้น
7. กาฟักไข่ เป็นการละเล่นที่ให้เสียงหัวเราะและเสียงเชียร์ มีความสนุกเร้าใจเป็นอย่างมาก ผู้เล่นจะมีก้อนหินหนึ่งก้อนแทนไข่ 1 ฟอง ผู้เล่นที่เป็นกาจะเอาไข่เหล่านั้นมาไว้กับตัวเองโดยตีเส้นวงกลมอาณาเขตเอาไว้ ผู้เล่นคนอื่น ๆ ต้องชิงไข่จากกาให้ได้โดยมีข้อแม้ห้ามเข้าในเส้นวงกลม และห้ามไม่ให้กาโดนส่วนหนึ่งส่วนใดของลำตัวเป็นเด็ดขาด หากเข้าไปในเส้นหรือกาโดนตัวต้องไปเป็นกาแทน
8. งูกินหาง การละเล่นสุดคลาสสิก ที่คนสมัยก่อนต้องเคยเล่นครบทุกคนและร้องเพลงนี้ได้ “แม่งูเอ๋ยกินน้าบ่อไหน…” ผู้เล่นจะแบ่งเป็นพ่องู กับแม่งู ในส่วนของแม่งูนั้นจะมีลูก ๆ คอยเกาะที่เอวยาวออกไปตามจำนวนของคน พ่องูมีหน้าที่ไล่จับลูกงูส่วนแม่งูต้องคอยปกป้องลูกงูให้ได้ หากพ่องูจับได้ต้องออกมารอเล่นรอบต่อไป
9. กระโดดเชือกหรือกระโดดหนังยาง ซึ่งมีอยู่ 2 แบบ คือ กระโดดเดี่ยว และกระโดดหมู่ โดยใช้หนังยางรอยยาวเป็นเชือก ผู้ถือเชือกจะแกว่งเชือกเป็นวงกลม แล้วให้ผู้เล่นเข้าไปกระโดด หากไม่พ้นต้องไปเป็นผู้ถือเชือกแทน
10. การเล่นว่าว เมื่อถึงฤดูเก็บเกี่ยวข้าว ท้องนาจะโล่งและมีสายลมโชยอ่อนพัดมา ก็จะมีการสร้างว่าวจากไม้ไผ่และกระดาษ เพื่อใช้เด็ก ๆ ได้วิ่งเล่นปล่อยให้ว่าวล่องลอยไปตามสายลม
– การละเล่นของไทย ควรจำไว้อย่าได้ลืม
แม้ว่าการละเล่นพื้นบ้านของไทยนั้นมีเป็นจำนวนมาก ซึ่งกรมพลศึกษาได้รวบรวมเอาไว้ถึง 1,200 ชนิด แบ่งได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ การละเล่นกลางแจ้ง และการละเล่นในร่ม ทั้งที่มีและไม่มีบทร้องเพลงประกอบการละเล่น
ซึ่งในแต่ภาคมีลักษณะภูมิประเทศที่มีความแตกต่างกันออกไปทางด้านภาษา ประเพณี วัฒนธรรม ความเชื่อ และสภาพแวดล้อม ส่งผลให้การละเล่นของเด็กในแต่ละภาคมีความแตกต่างกันไปด้วย อาจมีการดัดแปลงแก้ไข ในส่วนของเนื้อหา กติกา และอุปกรณ์ แต่โดยรวมแล้วจะมีลักษณะที่เหมือนหรือคล้ายคลึงกัน
การละเล่นพื้นบ้านยังมีอีกมากมาย เช่น ขี่ม้าส่งเมือง ลิงชิงบอล โพงพาง ชักเย่อ กระต่ายขาเดียว เป็นต้น ซึ่งเป็นเกมที่ไม่ต้องเสียเงิน ได้กำลังจากการออกกำลังกายไปในตัว ไม่เหมือนกับเด็กในยุคปัจจุบันที่ต้องเสียค่าใช้จ่ายจากการซื้ออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ อินเตอร์เน็ต นอกจากไม่ได้กำลังจากเกมกีฬาแบบเด็กยุคก่อนแล้ว ยังอาจจะทำให้เกิดเป็นโรคต่าง ๆ ตามมาอีกด้วย เช่น โรคอ้วน สมาธิสั้น เป็นต้น
เครดิตภาพ : sites.google.com / esan108.com / siamsporttalk.com
Youtube : https://www.youtube.com/watch?v=4xdGuo-2W6g 10 การละเล่นพื้นบ้านไทยน่าเล่น ที่อาจจะเลือนหายไปตามกาลเวลา
#เรื่องทั่วไป #เกร็ดความรู้รอบตัว #เทคนิคต่างๆ #สาระน่าสนใจ #การละเล่นพื้นบ้านเด็กไทย
