ชีวิตสี่แผ่นดินของพลอย

นวนิยายเรื่องสี่แผ่นดินเป็นบทประพันธ์ของหม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช ท่านเริ่มประพันธ์ตั้งแต่ปี พศ.2496 โดยลงเป็นตอนในหนังสือพิมพ์สยามรัฐ สี่แผ่นดินเป็นเรื่องราวของพลอยหญิงชาวสยามผู้หนึ่งที่มีช่วงเวลาของชีวิตถึงสี่รัชกาล ผ่านความสุขความทุกข์ความรักและความสูญเสียมาตลอดชีวิต โดยมีความจงรักภักดีต่อสถาบันพระมหากษัตริย์เป็นปณิธานและมีความเป็นไปของเหตุการณ์บ้านเมืองเป็นองค์ประกอบและฉากหลังในนวนิยาย พลอยเป็นบุตรีของพระยาพิพิธข้าราชการชั้นสูงในแผ่นดินรัชกาลที่ 5 บ้านของพลอยอยู่ริมคลองบางหลวง แม่ของพลอยชื่อแช่มเป็นภรรยาน้อยของท่านเจ้าคุณ เจ้าคุณมีบุตรกับคุณหญิงอีก 3 คน คือคุณอุ่น คุณชิดและคุณเชย พลอยสนิทกับคุณเชยแต่ก็เป็นที่ชังของคุณอุ่น ต่อมาคุณอุ่นหาเหตุให้เจ้าคุณไล่แม่ของพลอยออกจากบ้าน แม่แช่มจึงพาพลอยไปถวายตัวกับเสด็จในวังโดยขอให้คุณสายเป็นผู้ปกครอง พลอยเริ่มสนิทกับช้อยหลานสาวของคุณสายทั้งสองคนทำพิธีโกนจุกร่วมกันที่บ้านของช้อย ท่านเจ้าคุณพ่อของพลอยได้มาร่วมงานด้วย ต่อมาพ่อเนื่องพี่ชายของช้อยมาหลงรักและพลอยก็สนองตอบ ภายหลังพ่อเนื่องมาลาไปราชการที่นครสวรรค์และบอกว่าจะกลับมาขอพลอย แต่พ่อเนื่องก็ไปมีเมียที่นครสวรรค์ทำให้พลอยเสียใจมาก คุณเปรมข้าราชการในวังมาพบและชอบพลอย คุณเปรมจึงตีสนิทกับพ่อเพิ่มพี่ชายพลอยให้เป็นพ่อสื่อให้แต่พลอยไม่ได้สนใจ คุณเปรมจึงไปกราบเจ้าคุณพ่อเพื่อขอพลอยแต่งงาน เจ้าคุณพ่อขอให้คุณสายไปขออนุญาตเสด็จก่อน เสด็จทรงอนุญาตพลอยจึงตกลงใจแต่งงานกับคุณเปรม เมื่อพลอยเข้ามาอยู่บ้านคุณเปรมจึงพบกับตาอ้นซึ่งเป็นลูกชายของคุณเปรมที่เกิดกับเด็กรับใช้ในบ้านที่ตอนนี้หนีไปแล้ว พลอยเห็นตาอ้นครั้งแรกก็รักและบอกคุณเปรมขอตาอ้นเป็นลูก พลอยให้กำเนิดบุตรชายคนแรกชื่อตาอั้นและบุตรสาวคนที่สองชื่อประไพ พระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 ทรงประชวรและสวรรคตในเวลาต่อมา เมื่อพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 6 เสด็จขึ้นครองราชย์ คุณเปรมได้รับใช้ใก้ลชิดและได้รับการแต่งตั้งเป็นพระยา พลอยจึงยกฐานะเป็นคุณหญิงไปด้วย เมื่อต่อมาพลอยได้ให้กำเนิดบุตรชายคนที่สามชื่อตาอ๊อด คุณเปรมตัดสินใจส่งตาอั้นกับตาอ๊อดไปเรียนที่เมืองนอก ส่วนตาอ้นคุณเปรมส่งให้เรียนด้านการทหาร เมื่อเรียนจบตาอั้นได้พาเมียฝรั่งกลับมาบ้านด้วยคุณเปรมโมโหมากแต่ตาอ้นก็อยู่กับเมียได้ไม่นานก็เลิกกัน ฝ่ายหญิงเดินทางกลับประเทศตนไป พระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 6 ประชวรและเสด็จสวรรคต รัชกาลที่ […]